2010/12/06

Mistrz mowi, czyli klasyka psiego jezyka

Tajwanscy znajomi zasmiewali sie do lez z ponizszej opowiesci:

孔子周遊列國的時候,因為很窮,偶爾必須
Kiedy Konfucjusz wedrowal po okoliczych panstwach, z powodu biedy
和弟子一樣用走的,有一天他們到齊國
Musial czasem poruszac sie pieszo, jak jego uczniowie. Pewnego dnia,
的城門口時,一個不小心,孔子扭到腳了!
Gdy dochodzili do bram miasta w kraju Qi, Konfucjusz skrecil noge w kostce!
子路見狀,便背起孔子到附近的客棧休息;
Jego uczen- Zi Lu- wzial Konfucjusza na plecy i zaniosl do pobliskiego zajazdu.
子路要孔子先暫時熱敷一下,就跑去藥材店
Tam zalecil Nauczycielowi goracy oklad na noge, a sam pognal do apteki
幫孔子抓藥,於是孔子叫店小二準備一盆
Po leki. Konfucjusz poprosil sluzbe o miske gorcej wody
熱水讓他熱敷。
Na oklad
齊國有不少當年和孔子是拜把的朋友,
W kraju Qi Konfucjusz mial wielu wielbiacych go znajomych, ktorzy
聽到孔子來到此地,紛紛跑來探望老朋友;
Przybyli bezzwlocznie na wiesc o przybyciu Konfucjusza
問題是孔子重禮,在朋友面前脫光鞋子熱敷,
Problem w tym, ze Konfucjusz powaznie traktowal etykiete, a
成何體統;只好忍著疼痛和朋友們話家常!
Co to za maniery: paradowac przed ludzmi z gola noga i kompresem? Pozostalo mu wiec znoszenie bolu w czasie pogawedki z przyjaciolmi!
久逢知己千杯少,朋友不知道孔子有傷在身,
Przyjaciele nie mieli pojecia o skreconej kostce
和孔子是一聊就停不下來;晚上八九點才走,
Jak zaczeli konwersacje z Konfucjuszem, tak skonczyc nie mogli; wyszli dopiero o 8-9 wieczorem.
這下可慘了孔子的腳,腫的跟個小饅頭似的;
W tym czasie kostka biednego Konfucjusza spuchla do rozmiarow bulki.
子路回來看到大驚曰:老師,你怎麼沒有照我
Zi Lu wrocil i zobaczyl to: - Nauczycielu, dlaczegoz nie posluchales mnie
講的去熱敷呢!孔子嘆了口氣曰:有朋自遠方來
I nie zrobiles okladu! Konfucjusz westchnal i odrzekl: -gdy przyjaciele przybywaja z daleka...
...不易熱敷
Nielatwo zrobic goracy oklad.

O co chodzi? (niestety, tych co nie maja szczescia znac wystarczajaco dobrze chinskiego musze ostrzec, ze zart wylozony lopatologicznie ma duza szanse byc niesmieszy i srednio zrozumialy- prosze o wybaczenie – i proponuje potraktowac ponizsze wyjasnienie jako ciekawostke lingwistyczna)

Powyzsze wersy sa trawestacja jednej z najpopularniejszych konfucjuszowych wypowiedzi z Dialogow: 

"Reviewing the day's lessons. Isn't it joyful? Friends come from far. Isn't it delightful? One has never been angry at other's misunderstanding. Isn't he a respectable man?"
學而時習之,不亦說乎?有朋自遠方來,不亦樂乎?人不知而不慍,不亦君子乎?
(tlumaczenie za wikipedia- z braku literackiego tlumaczenia w jez. polskim, po polsku to bedzie cos w rodzaju: Czy to nie radosc, gdy przyjaciele przybywaja z daleka?)

Wymowa oryginalnego zdania:
有朋自遠方來,不亦樂乎? yǒu péng zì yuǎn fāng lái, bù yì lè hū
I trawestacja:
有朋自遠方來,不易熱敷. yǒu péng zì yuǎn fāng lái, bù yì rè fū

re hu i le fu- roznica jest wyrazna, o co wiec chodzi? Chodzi o to, ze roznica jest wyrazna tylko kiedy cytat czyta sie w poprawnym chinskim tzw putonghua, na Tajwanie zwanym guoyu. Niestety, dla wielu mieszkancow Formozy, na codzien uzywajacych dialektu minnan, poprawny guoyu („jezyk panstwowy”) zamienia sie w gouyu („jezyk psi”) - jak zartobliwie nazywaja znieksztalcona wersje chinskiego sami uzytkownicy.
Jakie sa charakterystyczne cechy psiego jezyka:
1.      Inwersja uo do ou: z guo powstaje gou
2.      seplenienie boczne- ubezdzwieczaja sie zgloski dż, cz, sz do dz, c, s
3.      dodatkowo y zamienia sie w i, zmiekczajac poprzedzajaca je spolgloske: - shi zamienia sie w xi
4.      seplenienie wargowo-zebowe: f zmienia sie w h
5.      r zamienia sie w l- (nie tylko Tajwanczycy maja problemy z r, prawda?)
tak wiec przykladowe slowo fushi bedzie czytane jak huxi, a re fu zamieni sie w le hu- niepoprawna wymowa trawestacji jest wiec identyczna z klasycznym oryginalem.
Zrobic goracy oklad- czy to nie radosc!
Ot. I caly zarcik.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz